‘TUS’lar Vadisi!

fişleme, sömürü, ajanlık, istihbarat, ikna toplantıları…
Kansu Yıldırım
Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS), 1990’lardan itibaren kendi dershane sektörünü yarattı. Pek çok dershane kuruldu. Sektör büyüdükçe, dershanecilik sektöründe kartel durumunda bulunan dershaneler arasında öğrenci kapma savaşları başladı.
Dudak uçuklatan fiyatlar!
Dershaneler internet sitelerinde “eğitimde fırsat eşitliğini” savunsa da, kampanyalı paket fiyatları 6000 TL’den başlayıp 8000 TL’ye kadar çıkıyor. Sınav öncesi dershanelerin düzenlediği TUS kamplarının fiyatı ise, paket ücrete dâhil olmadığı zaman 5000 lira civarında.
İkna toplantıları!
Öğrencilerden alınan bilgilere göre, kayıt öncesi görüşmek üzere dershaneye giden öğrencilerin yüksek fiyatlar karşısında geri adım atmasını önlemek amacıyla psikolojik ikna metotları da kullanılıyor. Tanıtım toplantılarında birkaç şeye dikkat ediliyor: Tanıtımı yapan kişinin karizmatik özelliklere sahip olması, toplantılarda fiyatlardan şikâyet eden öğrencilere yönelik “TUS’un ancak TUS dershanesi ile kazanılabileceği” yönünde karamsar bir hava yaratılması ve fiyatlar öğrenciler tarafından eleştirilmeye başlandığında önceden ayarlanmış bir oyun sahnelenmesi. Bu oyunda, dershane tarafından seçilmiş bir öğrenci, cankurtaran olarak söz alıyor ve yine dershane tarafından kabul edilmeye hazır bir fiyat skalasını ve koşulları sıralayarak, dershanenin “öğrencileri dikkate aldığı” yönünde algı yaratılıyor. Bu ikna toplantılarına katılan görevli personelin nasıl eğitildiğine ilişkin videolar çeşitli paylaşım sitelerinde dolaşıyor.
Öğrencileri fişliyorlar!
TUSDATA dershanesinin hocalarına özel internet sitesine sızan başka bir TUS dershanesi ise, öğrencilerin siyasi görüşlerine, etnisitelerine, mezheplerine ve cinsiyetlerine göre fişlendiği gerçeğini ortaya çıkardı.
Adım adım fişleme!
1. Tıp fakültelerindeki İngilizce ve Türkçe amfilerden düzenli not tutan, arkadaşları arasında sözü dinlenen, çeşitli gezi, kitap alımı gibi organizasyon işlerini yürüten öğrenciler tespit ediliyor.
2. Bu öğrencilerden her amfiye temsilciler seçiliyor. Ancak başkanlar her kesimi kapsayacak şekilde Alevi, sol görüşlü veya cemaate yakın isimlerden tercih ediliyor. Özellikle sosyal paylaşım sitelerinde arkadaş sayısı gibi popülaritesi yüksek kişileri seçilip, onlar aracılığıyla toplantı yapılıyor.
3. Fişlemelere uygun olarak yapılan toplantılarda öğrencilere çeşitli eşantiyonlar verilip “anı” fotoğrafları çekiliyor. Öğrenciler, ideolojik görüşlerine göre sınıflandırılıyor. Bazı fişlemelerde öğrencilerin geçirdiği kronik rahatsızlıklardan karakteristik özelliklerine, ailelerinin gelir durumundan üye olduğu kulüp ve derneklere kadar geniş bir bilgi kümesi oluşturuluyor.
4. Fişleme sırasında “ajanlara” bir kontrol listesi veriliyor ve “Kız-erkek dağılımına dikkat edildi mi?”, “Her türlü yaşam tarzının dengeli bir dağılımı olmasına dikkat edildi mi?”, “Staja ayrıldıklarında temsilcilerin homojen dağılımına dikkat edildi mi?” gibi belli noktaların altı çiziliyor.
Ajan öğrenci yaratıyorlar!
Görüştüğümüz öğrencilerin verdiği bilgilere göre, TUS dershanelerinin bazıları, öğrencilerine özel isimlerle gruplar oluşturuyor. Belirli bir ücret karşılığında ekonomik durumu zayıf öğrencilerden rakip dershaneye “ajan öğrenci” olarak gönderiliyor. Rakip dershanede eğitim sistemi, müfredatı ve öğrenci profili hakkında istihbarat toplayan ajan öğrenciler, bunları kendi dershanelerine raporluyor.
Cankurtaran simidi
Öte yandan, TUS’a giren tıp öğrencilerinin sayısı sürekli artarken, kontenjanlar ise yerinde sayıyor. Son bir yıl içinde Temel Tıp Bilimleri Testinin birincisine 11.147 öğrenci, Klinik Tıp Bilimleri Testine 11.050 öğrenci, Temel Tıp Bilimleri Testinin ikincisine 97 öğrenci girdi. Mevcut TUS kontenjanları ise 2010 yılında toplam 5074 iken 2011 yılında 5800 idi. Sınava başvuru yapan adayların %23,6’sı, giren adayların ise %30,1’i bir kontenjana yerleşebiliyor. Böyle bir ortamda TUS dershanelerinin kurtarıcı gibi gözükmesi kanıksanıyor.
“Dershaneler Türkiye’deki tıp eğitiminin geleceğini tehdit eder hale geldi”
Konuyla ilgili görüş aldığımız bazı intörn doktorlar, TUS dershane zincirlerinin, ülkedeki genel kutuplaşmaya paralel olarak kendilerini hükümet yanlısı ve “cemaat”e yakın ya da “ulusalcı, modern” olarak konumlandırıp durumdan nemalanma peşinde olduklarını anlattı. Bu dershanelerin Türkiye’deki tıp eğitiminin geleceğini tehdit eder hale geldiğini söyleyen intörnler, tıp öğrencilerinin umutsuzluk içinde, sınavı kazanmak için kendi fakültelerindeki bilimsel derslere girmeyip bu dershanelere koştuklarını ve bu durumun tıp fakültelerindeki eğitimin hedefinden uzaklaşmasına yol açtığını dile getirdiler.
Görüş aldığımız intörn doktorlar ayrıca şu bilgileri verdiler: “Dershanelerin çalışma yöntemleri aynı. Fakültenin ilk 2 yıllık eğitimi sonucunda öğrencilerin not ortalamaları ele geçiriliyor. Öğrenciler arasından en başarılı olanlar çeşitli adlar altında (örn. genç klinisyenler) daha sınava 4 yıl varken ücretsiz kaydedilerek dershaneye bağlanıyor ve bu öğrencilerin sınav sonuçları üzerinden daha sonra hem dershane propagandası yapılıyor, hem de dönem arkadaşları dershaneye çekilmeye çalışıyor. Dönem 3 ve 4 başlarında ise çeşitli ikramların olduğu, çekilişlerle bazı hediyelerin (birkaç kişiye ücretsiz kayıt veya kitap serileri gibi) dağıtıldığı büyük toplantılar yapılıyor. Bu toplantılarda TUS’un ne kadar zorlu bir süreç olduğu, dershaneye gidilmeden kazanılmasının imkansız olduğu uzun uzun anlatılıp erken kaydın indirim gibi ‘faydalarından’ bahsediliyor. Öyle acıklı bir ortam oluşturuluyor ki, daha toplantının çıkışında çok sayıda öğrenci senetlere imza atmış oluyor.
En problemli kısım ise, bu öğrencilerin kendi arkadaşlarına karşı kullanılmaları. Ortaya saçılan belgelerden öğreniyoruz ki bu öğrenciler kendi dönem arkadaşlarının dini, mezhepsel, ideolojik, ailesel, ekonomik vs. durumları hakkında dershaneye bilgi taşıyıp fişleme yapıyorlar.”